POM (Polyoxymethylene) หรือที่เรียกกันว่า Acetal, Polyacetal หรือ Delrin เป็นพลาสติกวิศวกรรมที่มีคุณสมบัติทางกลสูง มีความแข็งแรง ทนต่อแรงกระแทก ทนต่อการเสียดสี และมีความเสถียรของมิติที่ดีเยี่ยม ถูกนำมาใช้ในอุตสาหกรรมที่ต้องการวัสดุที่มีความแม่นยำสูงและคงทน
คุณสมบัติเด่นของ POM Plastic
- ความแข็งแรงและความทนทานสูง – POM เป็นพลาสติกที่มีโครงสร้างโมเลกุลแข็งแรงมาก ทำให้สามารถรับแรงกระแทกได้ดีแม้ในสภาพแวดล้อมที่มีอุณหภูมิต่ำ
- ทนต่อการเสียดสีและแรงเสียดทานต่ำ – พื้นผิวของ POM มีความลื่น ทำให้มีแรงเสียดทานต่ำและทนต่อการสึกหรอได้ดี จึงนิยมใช้ทำเฟืองหรือชิ้นส่วนที่ต้องมีการเคลื่อนไหว
- ความเสถียรของมิติสูง – POM มีการดูดซับน้ำต่ำมาก ทำให้สามารถคงรูปและขนาดเดิมได้ดี แม้อยู่ในสภาวะความชื้นสูง
- ทนต่อสารเคมีหลายประเภท – POM สามารถทนต่อสารเคมี เช่น น้ำมันเชื้อเพลิง สารหล่อลื่น และตัวทำละลายอินทรีย์ได้ดี
- ทนอุณหภูมิสูงได้ในระดับหนึ่ง – POM ทนความร้อนได้สูงถึง 90-120°C ในการใช้งานต่อเนื่อง
- เป็นฉนวนไฟฟ้าที่ดี – มีค่าความเป็นฉนวนไฟฟ้าสูง ทำให้เหมาะสำหรับใช้งานในอุตสาหกรรมอิเล็กทรอนิกส์
ประเภทของ POM Plastic
POM มีอยู่ 2 ประเภทหลัก คือ
1. POM Homopolymer (POM-H)
- มีความแข็งแรงและความแข็งสูงกว่าประเภทอื่น
- มีความต้านทานแรงดึงและความยืดหยุ่นสูง
- ทนต่อการเสียดสีได้ดี แต่มีความเสถียรทางเคมีต่ำกว่าประเภท Copolymer
ตัวอย่างแบรนด์ที่ใช้กันทั่วไป: Delrin® (ผลิตโดย DuPont)
2. POM Copolymer (POM-C)
- ทนต่อสารเคมีและความร้อนได้ดีกว่า Homopolymer
- มีความเสถียรของมิติสูง และอายุการใช้งานยาวนานกว่า
- ดูดซับน้ำต่ำกว่า POM-H
ตัวอย่างแบรนด์ที่ใช้กันทั่วไป: Celcon® (ผลิตโดย Celanese)
การใช้งานของ POM Plastic ในอุตสาหกรรมต่าง ๆ
1. อุตสาหกรรมยานยนต์
- ใช้ทำเฟือง บูช วาล์ว ระบบล็อคประตู และชิ้นส่วนที่ต้องการความทนทานสูง
2. อุตสาหกรรมอิเล็กทรอนิกส์และไฟฟ้า
- ใช้ทำปลั๊กไฟ ขั้วต่อไฟฟ้า ตัวเชื่อมต่อสายไฟ และชิ้นส่วนของอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์
3. อุตสาหกรรมเครื่องจักรและชิ้นส่วนที่เคลื่อนไหว
- ใช้ผลิตเฟือง ตลับลูกปืน ลูกกลิ้ง และชิ้นส่วนที่ต้องการลดแรงเสียดทาน
4. อุตสาหกรรมอาหารและยา
- ใช้ทำชิ้นส่วนเครื่องจักรในโรงงานอาหารและยา เช่น ลูกกลิ้งในสายพานลำเลียง เนื่องจาก POM มีเกรด Food Grade
5. อุตสาหกรรมบรรจุภัณฑ์
- ใช้ในส่วนประกอบของเครื่องจักรผลิตขวด PET และอุปกรณ์ที่ใช้บรรจุสินค้า
ข้อดีและข้อเสียของ POM Plastic
| ข้อดี | ข้อเสีย |
|---|---|
| มีความแข็งแรงสูง รับแรงกระแทกได้ดี | ไม่ทนต่อกรดและด่างเข้มข้น |
| ทนต่อการเสียดสีและแรงเสียดทานต่ำ | ไวต่อรังสี UV และแสงแดด อาจเปราะแตกเมื่อใช้งานกลางแจ้งนานๆ |
| ความเสถียรของมิติสูง | การเชื่อมติดด้วยกาวหรือการพิมพ์ 3D ทำได้ยาก |
| ทนต่อสารเคมี เช่น น้ำมันหล่อลื่น และตัวทำละลาย | การเผาไหม้อาจเกิดสารพิษฟอร์มาลดีไฮด์ |
| เป็นฉนวนไฟฟ้าที่ดี |
กระบวนการขึ้นรูป POM Plastic
POM สามารถขึ้นรูปได้หลายวิธี เช่น
- Injection Molding (ฉีดขึ้นรูป) – ใช้ผลิตชิ้นส่วนขนาดเล็ก เช่น เฟือง และขั้วต่อไฟฟ้า
- Extrusion (รีดขึ้นรูป) – ใช้ทำท่อหรือแผ่นพลาสติก
- CNC Machining (ตัดและขึ้นรูปด้วยเครื่องจักร) – ใช้ผลิตชิ้นส่วนที่ต้องการความแม่นยำสูง
การเลือกใช้ POM ให้เหมาะกับงานของคุณ
- ถ้าต้องการความแข็งแรงสูงและรับแรงกระแทกได้ดี → ควรใช้ POM Homopolymer (POM-H)
- ถ้าต้องการความเสถียรของมิติและทนสารเคมีได้ดี → ควรใช้ POM Copolymer (POM-C)
- ถ้าต้องการวัสดุที่ทนต่อรังสี UV และการใช้งานกลางแจ้ง → ควรใช้พลาสติกประเภทอื่น เช่น Nylon หรือ UHMW-PE
สรุป
POM (Polyoxymethylene) เป็นพลาสติกวิศวกรรมที่มีความแข็งแรงสูง ทนต่อแรงเสียดสี มีความเสถียรของมิติ และสามารถทนสารเคมีหลายชนิดได้ดี เหมาะสำหรับใช้งานในอุตสาหกรรมยานยนต์ อิเล็กทรอนิกส์ เครื่องจักร และอาหาร
การเลือกใช้ POM ต้องพิจารณาคุณสมบัติที่ต้องการ เช่น ความทนทานต่อสารเคมี ความสามารถในการขึ้นรูป และเงื่อนไขการใช้งาน เพื่อให้ได้วัสดุที่ตรงกับความต้องการมากที่สุด
